Taxonomische indeling
Klasse: Orde: Familie: Geslacht:
Soort:
Soorten
Aves = vogels Passeriformes = zangvogels Estrildidae = prachtvinken Erythrura
Erythrura gouldiae
Specifieke houderijrichtlijn
Gouldamadine
2021, versie 1.2
NBvV code F1. 9.001.001
Bij de Gouldamadine onderscheiden we drie rassen: de zwartkop
de roodkop
de oranje kop
Land van herkomst:
Het continent van herkomst is het noordelijke deel van Australië.
Oorspronkelijk biotoop:
Grote populaties worden vooral aangetroffen in de gebieden
die bestaan uit graslanden afgewisseld met een lichte
bebossing. Belangrijk daarbij is de aanwezigheid van water en een goede mogelijkheid om te nestelen.
Grote populaties worden steeds kleiner door intensieve veehouderij die de graszaden afgrazen waardoor het voedsel voor de Gouldamadine schaars wordt.
Al jaren neemt de populatie af en wordt deze vogelsoort een bedreigde diersoort.
Hierdoor is al een exportverbod van kracht.
Beschrijving vogel:
De grootte van de vogel, de lengte van kop tot puntje staart, is minimaal 11 cm.
Hierbij is de maatvoering van de verlengde staartpennen niet meegerekend.
De Gouldamadine is een gedomesticeerde cultuurvogel en wordt in meerdere kleurslagen gefokt.
De vogel valt vooral op door de heldere kleuren voor de borst en op de rug.
Hoewel de vogel niet groot is, is het lichaam goed gevuld waarbij de rug vanaf de nek tot aan het einde van de staart een rechte lijn vormt en de vogel een ronde borstlijn toont.
De borst zelf is breed met vloeiende rondingen.
De staart van de man laat twee verlengde staartpennen zien.
Status in relatie tot relevante wetgeving
Het houden van deze vogelsoort is toegelaten:
a) onder wet- en regelgeving omtrent gevaar voor de volksgezondheid (besmetting en
zoönosen) onder referentie: Wet dieren, artikel 2.1, derde lid; artikel 5.3, derde lid en
artikel 8.4 eerste lid;
b) onder gestelde regelen Gevaarlijke dieren:
onder referentie: Advies RDA 2005/04: Houden van potentieel gevaarlijke diersoorten als
gezelschapsdier, blz. 43;
c) onder de in de Wet natuurbescherming gestelde regelen (o.a. m.b.t. invasieve soorten
onder referentie: § 3.8, art. 3.38 en de EU verordening 1143/2014);
d) onder de CITES reglementen, EU Richtlijnen m.b.t. soortbescherming, onder referentie:
Verordening (EU) Nr. 2019/21117 van 29 november 2019.
Status IUCN Red List:
De beschreven vogelsoort heeft de status Near Threatened ver 3.1, 2012 = kwetsbaar
Doelstelling houderijrichtlijn.
Het hobbymatig en duurzaam houden van en of fokken met een vogelsoort dat wordt gerekend tot de volière- en kooivogels, vindt plaats op basis van het schriftelijk vastgelegd beleid van de Nederlandse Bond van Vogelliefhebbers en met in achtneming van de bepalingen zoals die zijn opgenomen in de CODEX welke voor het houden van en fokken met volière- en kooivogels is opgesteld.
De basis van deze houderijrichtlijn voor de Gouldamadine
is het scheppen van zodanige voorwaarden dat het welzijn en de gezondheid van deze vogelsoort gewaarborgd is. Deze borging richt zich op het kunnen uitoefenen van het natuurlijk gedrag, het in stand houden van een goede gezondheid door het bieden van een goede huisvesting en een goede voeding.
Natuurlijk en normaal gedrag in relatie tot het houden in de avicultuur.
De aantoonbaar in Nederland gehouden en gefokte volière- en kooivogels kunnen op basis van de daarvoor geldende (niet eensluidende) definities worden gerekend tot de groep gedomesticeerde dieren. Ze leven niet meer in hun natuurlijke omgeving, maar in een houderij omgeving en zijn afhankelijk van de omgevingscondities die de houder hen aanbiedt.
Toch behouden gedomesticeerde vogelsoorten een aantal van hun natuurlijke gedragingen. Vormen van natuurlijk gedrag beschouwen we de voortbeweging, voedselopname en foerageer gedrag, de voortplanting, territoriaal gedrag, de onderlinge socialisatie, verzorging en hygiëne.
De houder en fokker van volière- en kooivogels zal een meer dan minimaal kennisniveau moeten hebben van de normale gedragingen 10van de vogels. De manier waarop met deze kennis wordt omgegaan in de relatie tussen houder en vogel heeft veel invloed op de emoties en stressfactoren die de vogel ervaart. Een goede positieve relatie tussen houder en vogel heeft tot resultaat dat de vogel minder angst voor mensen ontwikkelt. Dit verlaagt niet alleen de invloed van veel stressfactoren, maar maakt het omgaan met vogels gemakkelijker.
10 Cie DE&W NBvV, Monografie 2020, uitgave NBvV Documentnummer 2020 DE&W 04
Gezondheid.
Bij het in acht nemen van goede hygiënische maatregelen en het aanbieden van een uitgebalanceerd voer en voedingssupplementen zal een Gouldamadine lang in een goede gezondheid verkeren.
Door insleep van buiten af of door het overbrengen door stekende insecten kunnen de vogels in aanraking komen met alle ziekten die bij zangvogels bekend zijn.
Veel voorkomen ziekten bij zangvogels kunnen ingedeeld worden in onderstaande groepen: Virale aandoeningen
Bacteriële en mycotische aandoeningen
Parasitaire aandoeningen
Metabole en erfelijke aandoeningen Traumatische aandoeningen
Evenals andere hobbymatig gehouden vogelsoorten zijn ook Gouldamadines gevoelig voor virus-, bacteriële- en of schimmelinfecties.
Voorkomende ziektes zijn o.a. de draaihalsziekte, campylobacteriosis, clochlosome schimmelinfecties, luchtpijpmijt en kaalheid/kale koppen.
Huisvesting.
Algemeen.
De algemene richtlijnen met betrekking tot de huisvesting van volière- en kooivogels is uitgegeven door de NBvV.
Specifieke huisvestingsrichtlijnen voor de Gouldamadine.
Gouldamadines kunnen ondergebracht worden in beplante buitenvolières van bijvoorbeeld 300x200x200 cm., maar ook in grote binnenvluchten en vluchtkooien.
Als de vogels in kooien worden gehuisvest dan verdient het de voorkeur per koppel een kooi te gebruiken met de afmetingen van 100x40x40 cm.
Het meest ideaal is een kooi met een afmeting van 100x50x50 cm.
De zitstokken worden dan aan de uiterste zijden aangebracht.
Op deze manier hebben de vogels ook in een kooi voldoende vliegruimte.
Als vogels binnen worden gehouden moet de luchtvochtigheid schommelen tussen 65 tot 70%.
De luchtkwaliteit in de vogelverblijven moet goed zijn; schoon en voldoende geventileerd. De temperatuur binnen moet niet lager zijn dan 10o C terwijl de maximale temperatuur niet hoger dan 25o C moet bedragen. Tijdens de broedperiode minimaal 18 oC.
Vogels die in een buitenvolière zijn ondergebracht moeten bij een buitentemperatuur lager dan 15o C naar binnen worden gebracht. De buitenvolière kan het beste gekoppeld zijn aan een vorst- en tochtvrij nachthok.
Ervaren Gouldamadine fokkers leren hun vogels te overleven bij soms lagere temperaturen.
Omdat het broedseizoen samenvalt met de koudste maanden van het jaar verdient het aanbeveling de vogels binnen te laten broeden.
Gouldamadines hebben daglicht nodig. Ze houden vooral van de zon.
Uitgangspunt is dat de vogels tenminste 12 uren daglicht krijgen. In de broedperiode moet dit minimaal 15 uur zijn.
Licht is belangrijk, daarom moeten binnenverblijven voorzien worden van kunstmatige verlichting door middel van verlichtingsarmaturen. De voorkeur gaat uit naar het gebruik van lichtbronnen die ook een hoeveelheid UV straling uitzenden. De normale TL buis voldoet hieraan.
Sociaal en soortspecifiek gedrag.
De basis principes ten aanzien van een passend respons op sociale interacties en het tonen van soortspecifiek gedrag en het vermijden van stressfactoren is beschreven in het “Handboek Vogelverzorging” zoals deze is uitgegeven door de NBvV.
Voor de Gouldamadine is aanvullend onderstaand van toepassing:
In een volière of vlucht kunnen meerdere mannen en of poppen worden ondergebracht. Gouldamadines zijn sociale vogels en hebben een gezamenlijk foerageer gedrag. Ze eten vaak gezamenlijk van de bodem van de volière of de vloer van de kooi. Daarom moet zowel de bodem als de vloer regelmatig schoon gemaakt worden.
Gouldamadines kunnen ook gehouden worden met andere tropische vogels die gerekend worden tot de prachtvinken. Het gelijktijdig houden met kanaries wordt afgeraden.
Het fokken met de Gouldamadine.
Het fokken met Gouldamadines is niet direct een activiteit die aangeraden wordt voor beginnende vogelliefhebbers. De Gouldamadines hebben de reputatie geen gemakkelijke broedvogels te zijn.
Soms wordt dan ook de toevlucht genomen tot het gebruiken van pleegouders om de jongen groot te brengen.
Ervaren fokkers wijzen deze methode af. Vogels die hobbymatig als gezelschapsdieren worden gehouden moeten in staat zijn hun eigen jongen groot te brengen.
Gouldamadines zijn in hun tweede jaar broedrijp, soms al wel aan het einde van het eerste jaar.
Uitgaande van natuurbroed bestrijkt het broedseizoen de maanden augustus tot januari, onder voorwaarde dat wel de temperatuur in de broedkooi niet lager is dan 18o C.
De vogels zijn eigenlijk holenbroeders, maken zelf hun nest in een langwerpig horizontaal nestkast met in invliegopening van 5 -8 cm.,en doorlopen als regel twee broedronden, maar ook drie kan. De broedtijd bedraagt 15 – 17 dagen.
Per broedronde worden vier tot zes eieren gelegd. Vanaf het 4e ei beginnen ze te broeden. Beide ouders broeden zelf de eieren uit.
Het uitkomst percentage is divers maar is veelal 80 – 100%.
De ouders brengen zelf hun jongen groot en zo worden drie tot vijf jongen per broedronde zelfstandig.
De jongen komen wat traag door de ruiperiode, dit kan sms wel 9maanden duren. Er is geen opvallende sterftecijfer voor en tijdens de ruiperiode.
Inventarisatie fokverslagen.
Maandblad Onze Vogels, uitg. NBvV, juni 2013, blz. 20 e.v.
Domesticatie.
Het domesticatietraject heeft zich zodanig ontwikkeld dat er succesvol met de nominaatvorm van deze vogelsoort wordt gefokt. Daarnaast zijn er meerdere kleurmutaties bij de fokkers ontstaan en erfelijk vastgelegd.
Door de NBvV zijn voor de soorten uit het geslacht Erythrura standaardeisen opgesteld.
Voeding, drinken en badwater.
De Gouldamadine is een zaadetende tropische vogel.
Het is dan ook een eerste vereiste dat de vogels kunnen beschikken over een rijk zaadmengsel, een z.g. Australische prachtvinken mengsel.
Hierin zit een grote variatie aan zaden zoals witzaad, gele en rode panis, witte millet, Japanse millet, perilla. Dit mengsel is veelal compleet samengesteld door voerfabrikanten.
Ook trosgierst mag zeker niet ontbreken tijdens het opgroeien van de jonge vogels.
Naast zaadmengsels krijgen Gouldamadines ook zachtvoer toegediend.
Dit kan fabrieksmatig samengesteld zijn, maar sommige vogelliefhebbers geven de voorkeur aan het zelf maken van zachtvoer.
In het totale voedsel aanbod mag grit en kiezel niet ontbreken.
Ook kunnen ter bevordering van de algehele conditie voedingssupplementen worden verstrekt in de vorm van vitamines, mineralen en aminozuren. Blauwe Gouldamadines maken zelf geen vitamine A aan, dit moet dus regelmatig verstrekt worden.
Gouldamadines hebben naast zaadmengsels ook schoon en vers drinkwater nodig.
Het verdient aanbeveling ca. 1 keer per maand appelazijn aan het drinkwater toe te voegen om de
Ph-waarde van de vogels op peil te houden.
Het is ook wenselijk dat regelmatig schoon en vers badwater, bij voorkeur in schalen, tot hun beschikking staat.
1x per week kan badzout aan het badwater toegevoegd worden om eventuele luis en vedermijt te verdrijven.
Overigen.
Deelname aan een tijdelijke tentoonstelling.
Gouldamadines die gaan deelnemen aan een tijdelijke tentoonstelling moeten vroegtijdig gewend raken aan de tentoonstellingskooi. Deze gewenning kost tijd maar voorkomt stress bij de vogel tijdens de keuring en tentoonstelling
Het verdient aanbeveling dit stapsgewijs te doen via een kleine vlucht of grote kooi.
Tijdens een tijdelijke tentoonstelling wordt de Gouldamadine in een universeelkooi geplaatst. Ze worden twee opeenvolgende jaren beschouwd als Eigen Kweek.
Identificatie en registratie.
Het beleid van de NBvV is er op gericht dat iedere vogel die bij haar leden in kooien, vluchten of volières worden gehouden tijdig voorzien wordt van een naadloos gesloten pootring. Deze ringen worden door de bond in eigen beheer vervaardigd. In de ring zijn gegevens gegraveerd die verwijzen naar het geboortejaar, het kweeknummer van de eerste eigenaar, de aanduiding van de bond en een volgnummer.
De geadviseerde ringmaat voor de Gouldamadine is 2,7 of 2,9 mm.
De registratie van de geringde vogels kan plaats vinden door middel van een fokregister dat o.a. digitaal verkrijgbaar is. Deze registratie is voor de Gouldamadine niet verplicht.
Aanschaf.
De aanschaf van de Gouldamadine als kooi- of volièrevogel kan bij voorkeur plaats vinden bij een fokker die vanuit zijn vogelverblijf, vogelmarkt of vogelbeurs zijn eigen gefokte vogels te koop aanbiedt.
Op die wijze kan de koper geïnformeerd worden over de achtergronden van de aan te schaffen vogels.
Het verdient aanbeveling dat de verkoper aan de koper niet alleen een overdrachtsverklaring afgeeft , maar ook een kopie van de bijbehorende houderijrichtlijn.
Na aankoop van een vogel bij een fokker, op een vogelmarkt of op een vogelbeurs moet deze tenminste gedurende een periode van zes weken in quarantaine worden gehouden. Nauwkeurige observatie is nodig om vast te stellen of de vogel geen ziekteverschijnselen laat zien en of in de bevedering geen ongewenste mijten bij zich draagt.
Risico Inventarisatie en Evaluatie RIE.
Bij de Gouldamadine is geen natuurlijk gedrag of een gedragstoornis bekend dat aanleiding zal geven tot ongewenst fysiek gevaar voor de mens. Voorwaarde daarbij is wel dat de vogel op de juiste manier wordt behandeld o.a. door de wijze waarop deze door de houder b.v. wordt vastgehouden en geen onnodige stressfactoren worden versterkt door het op de onjuiste manier vangen van de vogel.
Mate van invasiviteit (overlevingskans bij ontsnapping) en schade.
In geval van ontsnapping is het twijfelachtig of Gouldamadines enige kans van overleving hebben.
De aanwezigheid van predatoren zal de ontwikkeling tot een invasieve soort tegen gaan. Deze vogelsoort zal zich niet explosief in de natuur ontwikkelen noch schadelijk zijn voor de Nederlandse natuur en het Nederlands ecosysteem. Bij ontsnapping uit de volière of vogelkooi zal deze vogelsoort geen gezondheidsproblemen bij mensen of economische schade veroorzaken.
Het opstellen van deze houderijrichtlijn.
Onder redactie van de Commissie Dierenwelzijn -ethiek & Wetgeving van de Nederlandse Bond van Vogelliefhebbers is deze houderijrichtlijn opgesteld.
Daarbij werd medewerking verleend door het bestuur en een aantal leden van de Speciaalclub Natuurbroed Gouldamadine Nederland (S.N.G.N.)
Ook werd de praktijkervaring ingebracht door leden van de vogelverenigingen te Tubbergen en Nieuwkuijk en
Ton van leerdam, R. Blanken, J.G. Sneep, P. van der Zanden, Jos Smink, J. de Klerk, B.B. Straatman, Lauris Spaak, Willy Top-Vis, W. van Trigt, G. Bril, Chris van Hout, J.H. Lohuis, H. Schroor, W.P.J. van Belle, H.J.H. Bonne, C.W. Visser, G.H. Renskers,fokkers van Gouldamadines.
Literatuur.
Handboek Vogelverzorging, onder auspiciën van de NBvV uitgegeven door Welzo Media Productions bv, eerste druk 2016, ISBN 978 90 5821 2955
Brochure Algemene Informatie m.b.t. de geldende regels die van toepassing zijn op het ringen van volière- en kooivogels, uitgegeven door de NBvV.
CODEX voor het hobbymatig houden van en fokken met volière- en kooivogels door leden van de NBvV.
Standaardeisen Gouldamadine, uitgegeven door de NBvV, 2017 2020.
Stichting Diergeneeskundig Memorandum,Tijdschrift Bijzondere Gezelschapsdieren, 2013-2 Speciaalclub Natuurbroed Gouldamadine Nederland, De Gouldamadines,Praktisch
handboek voor de Gouldamadine kweker.
Cor van de Wetering, De Gouldamadine, Serie Over Dieren, Welzo media prod. b.v., 2002,
65 p.
Matthew Vriends, Encyclopedie of Estrild Finches, Hancock House, 2002, 264 p.
Gayle Souceh, Gouldian Fiches; everything about purchase, housing, nutrition, health, care and breeding, 7641 3850 8
Josep del Hoyo, Andrew Elkott, Jordi Sargatal & David A. Christie,Handbook of the Birds of the World.,
uitg.: Lynx Edicions, Spanje, 2010, deel 15, ISBN 9788496553682.
Links.
BirdLife International 2013. Erythrura gouldiae. The IUCN Red List of Threatened Species. Version 2014.3. <www.iucnredlist.org>.
www.ibc.lynxeds.com www.vogelindex.nl www.sng.nl www.savethegouldian.org
